Những tác phẩm về tội ác rõ ràng như Sự Im Lặng Của Bầy Cừu nó phơi bày quá rành mạch sự mất nhân tính và bạo tàn của một kẻ khát máu, nhưng rải rác đâu đó vẫn là những giọt máu của biết bao nạn nhân khác, bị gây ra bởi những điều đúng-sai không thể phân định. Thứ mà người ta vẫn gọi là “cuộc đời” và chấp nhận nó, nhận ra nó những vẫn không thể làm gì khác.
“Thế giới có 3 loại người là chó sói, cừu và chó chăn cừu. Thế giới trở nên tồi tệ không phải vì những con sói mà vì sự im lặng và cam chịu của những con cừu.” (Trích: Sự im lặng của bầy cừu)
Review (2)
Thomas Harris – Đỉnh cao của kinh dị biến thái
Đến với chuỗi bài viết giới thiệu về những cuốn sách trinh thám của mình. Hôm nay mình xin mạn phép nói về Thomas Harris – một trong những tác giả nổi tiếng nhất của thể loại bí ẩn và ly kỳ, đến từ Mỹ.
Mình đã đọc 3 quyển sách của ông và đây cũng là chuỗi sê-ri về bác sỹ Hannibal Lecter, gồm 3 quyển theo thứ tự là Rồng Đỏ, Sự im lặng của bầy cừu và Hannibal. Nổi tiếng nhất và được nhiều người đọc nhất vẫn là sự im lặng của bầy cừu. Rồng Đỏ là lúc bác sỹ Hannibal Lecter đang ở trong tù, sự im lặng của bầy cừu là lúc ông ta thoát ra ngoài và Hannibal giai đoạn bị truy đuổi. Cái hay của Thomas Harris nằm ở việc thể hiện sâu sắc và đánh sâu vào tâm lý nhân vật. Cách viết thể hiện rất rõ cho người đọc thấy rõ họ là ai? và họ muốn gì ở nhau ? Việc điều tra phá án trong các tác phẩm của Thomas Harris chủ yếu là đấu trí và suy luận tâm lý, không khắc họa nhiều cho phần suy luận chứng cứ như những tác phẩm trinh thám khác. Tác giả xoáy sâu vào phân tích tâm lý tất cả các nhân vật, đặc biệt là sự đấu tranh nội tâm. Đặc biệt ở những đoạn hành động đi liền với những hình ảnh kinh dị, được miêu tả vô cùng sinh động và hấp dẫn.
Ở tác phẩm của Thomas Harris còn thể hiện rõ những góc khuất trong mỗi người, những ký ức khó quên, nó chi phối phần lớn những suy nghĩ trong chúng ta. Để rồi khi chúng chiếm hữu tâm trí của bạn, rất dễ biến bạn trở thành một con quỷ, một tên tội phạm và ác nhân thực sự. Mà khi vượt qua được nó bạn trở thành một người vĩ đại.
Trong sự im lặng của bầy cừu, mọi người sẽ không quên cuộc gặp của Lecter và Starling. Thể hiện rõ Starling, một người phụ nữ mạnh mẽ, vô cảm, thẳng thắn và đáng tin cậy này đã gặp được tâm trí phi thường nhưng tàn bạo và vô cùng xảo quyệt. Hannibal Lecter chiếm vị trí trung tâm trong sự im lặng của bầy cừu, mà ông không được thể hiện rõ ở Rồng Đỏ. Lecter hiện ra như một vị chúa, một kẻ có một trí tuệ vô song, mà không ai có thể nắm bắt những suy tính hay ai sẽ là con mồi tiếp theo của hắn. Hannibal hiện ra như một người chăn nuôi gia súc và những nạn nhân mà hắn nhắm tới luôn trở thành những chú cừu non im lặng đi theo một con đường mà vạch sẵn để đến lò giết mổ.
Thomas Harris đã cuốn hút độc giả vào diễn biến câu chuyện của ông, thành công tạo dựng một Hannibal Lecter- một bác sĩ tâm thần máu lạnh, nổi loạn, thông minh và có biệt tài nắm bắt tâm lý của đối phương. Có thể coi Hannibal Lector là một trong những nhân vật phản diện có chiều sâu nhất thời đại.
Sự im lặng của bầy cừu
Lôi cuốn và hấp dẫn trong từng trang sách, hồi hộp và căng thẳng trong từng khía cạnh, “Sự im lặng của bầy cừu” là lời thách thức những kẻ liều lĩnh dám đương đầu với nỗi sợ hãi câm lặng trong bóng đêm. Thuộc dòng tiểu thuyết trinh thám kinh dị, nhưng cuốn sách tập trung phần lớn vào khai thác đề tài tâm lí học hành vi – một đề tài, có lẽ, không hẳn là quen thuộc với phần lớn độc giả người Việt.
Nổi bật nhất trong những nhân vật của truyện không ai khác chính là vị bác sĩ thiên tài chuyên ngành thần kinh học có đam mê nghiên cứu tâm lí học hành vi Hannibal Lecter. Tất cả mọi người dường như đều trần trụi khi đứng trước vị bác sĩ này. Ông ta đánh hơi được suy nghĩ của người đối diện, tóm lấy nỗi sợ hãi vô hình của họ và thích thú chơi đùa với chúng. Ông ta có một khứu giác siêu nhạy, một thính giác siêu vi và một bộ não siêu cường. Chà, vậy có điều gì khiến người đọc vừa thích thú lại vừa sợ hãi nhân vật này nhỉ? Điều cốt yếu khiến Hannibal khác với tất cả những thiên tài khác có lẽ nằm ở sở thích quái dị của ông ta… sở thích ăn thịt người. Ông ta là một đầu bếp cừ khôi, còn có cả bài viết được đăng trên tạp chí ẩm thực. Nhưng đáng tiếc (và đáng sợ) thay khi nguyên liệu ông ta ưa thích được lấy từ cơ thể người – những nạn nhân xấu số của ông. Hannibal là kẻ duy nhất vẫn khiến người khác ớn lạnh rùng mình ngay cả sau khi ông ta đã ngồi sau song sắt.
Nhân vật tiếp theo được nhắc đến là Starling. Cũng như Hannibal, cô được xây dựng làm nhân vật chính của câu chuyện. Starling có thể được gọi là một FBI-tập-sự. Công việc đầu tiên của cô chính là bắt tên Bill-bò-mộng, tên tội phạm biến thái giết người hàng loạt và lột da tất cả những nạn nhân của hắn sau đó vứt xác họ xuống sông. Nhờ phần lớn vào sự giúp đỡ của Hannibal, Starling đã từng bước lần ra manh mối về kẻ thủ ác, cũng từng bước đối diện với tiếng thét của bầy cừu trong lò mổ đã ám ảnh cô suốt một thời ấu thơ, Starling là đại diện cho những con người bề ngoài mạnh mẽ và kiên cường nhưng thực ra hằng ngày lại phải vật lộn đấu tranh với nỗi sợ hãi vô hình và đầy ám ảnh trong tâm trí.
Thông qua từng trang sách, độc giả sẽ cảm thấy hồi hộp trong từng nhịp thở. Đúng với tiêu chí của một tiểu thuyết trinh thám pha chút kinh dị, tội ác của Bill-bò-mộng khiến người ta vừa ghê tởm vừa kinh hãi. Tôi đã run rẩy khi nghĩ đến những điều mà hắn làm với các nạn nhân, nín thở khi đọc đến đoạn so găng của Starling và tên Bill máu lạnh. Từng trang sách được lật giở là từng góc khuất được hé lộ. Hồi hộp và lôi cuốn đến tận trang cuối cùng.
Không phải ngẫu nhiên mà Sự im lặng của bầy cừu lại trở thành tác phẩm kinh điển của dòng tiểu thuyết trinh thám kinh dị. Cũng không phải ngẫu nhiên mà một độc giả khó tính như tôi lại dành thời gian để viết review cho một cuốn sách thế này. Bỏ qua những khiếm khuyết về dịch thuật thì quả thực đây là một tác phẩm rất đáng để có mặt trong tủ sách nhà bạn. Hãy đọc, và cảm nhận!
– Phạm Lệ (Hà Nội, 7.12.2017)
