Bá Tước Monte Cristo – Alexandre Dumas

“Bá tước Monte Cristo” _ Màn kịch hoàn hảo của sự trừng phạt.

Trong cuộc sống, điều tạo nên giá trị của mỗi con người là niềm đam mê. Đam mê không nhất thiết phải là những điều lớn lao mà đơn giản là ta có thể tìm thấy hạnh phúc từ những điều nhỏ nhặt, quen thuộc hằng ngày. Như niềm đam mê của tôi là đọc sách. Tôi đã được đọc rất nhiều quyển sách hay, có diễm phúc được thưởng thức những tác phẩm văn học nước ngoài nhưng tác phẩm khiến tôi tâm đắc nhất hiện tại đó là ” Bá tước Monte Cristo” của nhà văn Alexandre Dumas (cha). Là cuốn tiểu thuyết hay nhất viết về tình yêu và hận thù, lên án cái trào phúng xã hội. Nhờ nó mà tôi có một lượng kiến thức nhất định về lịch sử, triết học hay chính trị trong chuỗi ngày túng quẫn ở nhà để trách dịch bệnh.

Câu chuyện xoay quanh về cuộc đời của chàng trai trẻ Edmond Dantes – một thủy thủ lành nghề được cha hết mực thương yêu, anh em bè bạn mến phục và được ông Morrel chủ tàu ưu ái, chuẩn bị có đám cưới trong mơ với vị hôn thê Mercedes xinh đẹp. Sau khi giao xong chuyến hàng từ đảo Elbe quay về, anh được giao trọng trách làm một thuyền trưởng của con tàu Pharaon vì cựu thuyền trưởng qua đời trong một trận sốt viêm não. Tương lai xán lạn mở ra đang chào đón anh phía trước. Nhưng trớ trêu thay số phận nghiệt ngã, vẽ nên viễn cảnh tươi sáng để rồi bôi đen tất cả. Vì anh được làm chức thuyền trưởng khi chỉ mới 19 tuổi đời nên viên kế toán Danglars trở nên ghen ghét anh, còn anh chàng Fernand- bạn của Dantes, đã đem lòng yêu thầm Mercedes từ lâu nhưng cô lại trao toàn bộ tình cảm và thanh xuân của cô cho Dantes. Tinh thần của Fernand đổ vỡ và suy sụp. Thấy vậy, tên kế toán bèn nảy ra một ý nghĩ hiểm độc, hắn chuốc rượu Fernand nhân lúc anh đang đau khổ và tuyệt vọng hơn bao giờ hết. Hắn viết một lá thư tố cáo Dantes và xúi giục Fernand đem nộp cho chính quyền. Số phận hẩm hiu của chàng thủy thủ trẻ tội nghiệp bắt đầu từ đây. Những tấn thảm kịch được sắp đặt do lòng đố kị, ghen ghét của bạn bè đã đẩy Dantes vào bước đường cùng, vào đúng cái ngày mà đáng lẽ ra hạnh phúc đến trọn vẹn với anh – ngày cử hành hôn lễ của anh và Mercedes. Anh bị buộc tội mưu phản là tay sai của vua Napoleon. 1815, giai đoạn này nước Pháp đang hỗn loạn giữa 2 phe phái là chủ nghĩa Bonaparte và Quân chủ, trong khi vua Napoleon đang bị biệt giam ngoài đảo Elbe và đang tính kế giành lại Pháp. Dantes hết lời cầu xin, biện minh với ngài quan chưởng lý De Villefort – người nắm giữ luật pháp trong tay, rằng mình vô tội nhưng Villefort lại ko muốn điều tra rõ ràng vì cha hắn từng làm việc dưới trướng của quân phản động Bonaparte. Hắn lo sợ tai họa sẽ giáng xuống đầu mình, làm lung lay “cái ghế” mà hắn đang ngồi vững. Hắn ra lệnh tống cổ chàng thủy thủ vào hầm ngục sâu trong lâu đài If nhằm củng cố quyền lực của mình. Chàng trai đáng thương ấy bị biệt giam suốt 14 năm trời, biết cha mình qua đời vì đau buồn, đói khổ, bệnh tật nhưng mình lại ko giúp gì được, bị cướp đi tuổi trẻ và tình yêu khiến anh nuôi chí trả thù. Và dường như mọi cánh cửa đã khép lại với anh nhưng anh vẫn không đầu hàng số phận. Hằng đêm anh lén lúc đào hầm miệt mài để hi vọng vượt ngục và vô tình con đường anh đào thông qua ngách căn buồng khác, anh gặp và được làm quen với người bạn tù già là nhà bác học – linh mục Faria. Nhờ sự giáo dục bởi kiến thức uyên thâm và kho báu bí mật của người bạn tù, anh đã vượt ngục thành công và lột xác thành bá tước Monte Cristo được mọi người kính trọng. Mang trong mình 2 con người: một Edmond Dantes nặng nghĩa nặng tình, một bá tước Monte Cristo lạnh lùng thực thi công lý. Liệu đây có phải là sứ giả mà đức Chúa Trời phái xuống để giúp Ngài ban hạnh phúc cho những con người lương thiện và thay Ngài trừng trị những kẻ xấu? Liệu chàng thanh niên đầy hoài bão năm xưa có tìm thấy chân lý của cuộc đời mình và được hưởng hạnh phúc?

Trên cõi đời này ko có gì là hoàn hảo, có những bông hoa đẹp nở rộ kiêu kì dưới ánh Mặt Trời, cũng có những bông hoa mọc dại ở ven đường không ai ngó tới nhưng chúng cũng là những mầm sống tốt mang giá trị và vẻ đẹp khác biệt cho riêng mình. Không như những kẻ đã đứng trên cao mà nhân cách mục nát điển hình như ông Villefort hay những kẻ sống chỉ biết cộng trừ lỗ lãi, sinh ra với giấy trắng mực đen thay thế trái tim như Danglars và Fernand. Những con người như vậy đều bị bá tước Monte Cristo vạch trần đưa ra ánh sáng và nhận lấy sự trừng phạt bởi bàn tay sắp đặt hoàn hảo của Chúa.

sa”Bá tước Monte Cristo” là một bằng chứng đanh thép cho lẽ sống: Ở hiền gặp lành. Bốn chữ: HI VỌNG và CHỜ ĐỢI là bài học cuộc sống mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta. Đây là tác phẩm không phải để ta ngồi đọc nhâm nhi như uống trà giết thời gian mà là tác phẩm đáng để ta bỏ thời gian của mình ra để đọc nó.

Cuối cùng, tôi xin trích một câu nói, một bí quyết sống mà tôi rất tâm đắc tạo nên giá trị của tác phẩm này là “Trên đời này không có hạnh phúc mà cũng không có bất hạnh, chỉ là sự chuyển biến từ trạng thái này sang trạng thái khác. Chỉ có người nào đã trải qua được cảnh khổ cực mới hưởng thụ được cảnh sung sướng. Chỉ có kẻ nào sắp chết mới biết cuộc sống là thiên đường.”

– Nguyễn Hoàng Giang

Bá tước thử lòng… và cái kết.

Đây là cuốn tiểu thuyết được mình đọc hết trong hai ngày. Dĩ nhiên mình đang không khoe khoang tốc độ đọc, mà ý đang muốn nói tới độ thu hút của nó đối với mình. Dĩ nhiên trong cuốn sách có cả phần mình thích và chưa thích, vì vậy hãy cùng xem xét nó xem sao.

Với một cốt truyện không quá xoắn não hoặc những cú twist ngoạn mục, nhưng cái mà Bá tước Monte Cristo đem tới được là trải nghiệm những trạng thái cảm xúc khác nhau, cùng những suy ngẫm về cuộc sống và phần hẹp hòi tăm tối nhất trong bộ óc của con người. Bonus thêm là những cái tưởng như ngược đời nhưng lại là chân lý hiện thực.

Quả thực, cảm xúc của mình đã đi từ trạng thái này sang trạng thái khác. Ban đầu mình thấy lo lắng cho chàng Dantes –nhân vật chính- mới 18, nhưng tài cán, sắp trở thành 1 thuyền trưởng, và chuẩn bị cưới một cô vợ đẹp – về những toan tính, đố kị của một kẻ cùng chỗ làm, một người hàng xóm, và một tên tình địch.

Theo sau đó là cái giận trước sự bất công của công lý, căm ghét trước thói đố kị độc ác. Đoạn này nghe như kiểu học đạo đức nhưng ở phần này câu chuyện, mình đã thấy giật mình vì một hiện thực của cuộc sống về cái thói đố kị, toan tính, ác độc cả nơi thương trường lẫn tình trường. Những tâm lý của nhân vật phản diện cũng dần dần lộ rõ khiến ta không khỏi đôi lúc phải nghĩ ngợi xem xét về vài người quanh mình. Ghê quá.

Và rồi, mình có đôi chút bất ngờ về tình cảnh, tâm lý của nhân vật chính khi chàng bị nhốt tại nhà tù If. Một người ban đầu được khắc hoạ là rắn rỏi, nhanh nhẹn nhưng rồi cũng bị rơi vào một trạng thái lầm lì, và gần như mất đi tri giác khi bị nhốt trong ngục tối.

Ngẫm một chút cũng thấy dễ hiểu, một con người trong truyện có thể cho là tốt, hoặc xấu. Nhưng trong cuộc sống thật, mọi thứ phức tạp hơn thế. Không có ai tốt, mà tốt hoàn toàn không có lúc yếu hèn, nhỏ mọn. Cũng không có ai xấu mà xấu hoàn toàn không có lúc khiếp sợ, ăn năn.

Các bậc quân tử thời xưa cũng có lúc cảm thấy căm phẫn vì sự hèn mọn của bản thân trong thoán chốc. Kẻ tiểu nhân cũng có lúc bất thần vung tay làm việc nghĩa mà không tư lợi.

Chàng Dantes tuy mạnh mẽ, nhanh nhẹn là thế, nhưng rồi gặp phải hoàn cảnh ngặt nghèo thì với tinh thần của chàng trai chỉ mới 18 tuổi cũng phải rơi vào trạng thái tê liệt, u uất.

Còn cá nhân Carderouse cũng vậy, người hàng xóm của Dantes, tên này đã cho nhà Dantes vay tiền lúc khó khăn, tuy vậy khi đã được trả nợ, và được tỏ ý giúp đỡ lại thì hắn lại sinh lòng ghen ghét Dantes. Thói đời này vốn rất ngược như vậy, người ta thường thích kẻ được thọ ơn từ mình, và lại đi ghanh ghét kẻ đã khiến mình thọ ơn. Sau này hắn lại thấy chút sai trái khi vô tình góp phần khiến bạn mình vào tù, nhưng rồi sự hèn nhát và do súi giục nên hắn cũng lại làm ngơ, để cho cái bản tính xấu xa trong con người chiến thắng.

Các tuyến nhân vật nhờ vậy mà cũng trở nên thực tế hơn, chân thực hơn. Chính thế, đây là một trong những điểm cộng mình thích ở cuốn này so với một số cuốn khác.

Tiếp theo có lẽ là phần lôi cuốn nhất, cơ may rồi cũng đã đến với Dantes, cái nơi tù ngục ấy lại giúp chàng gặp được một vị tu sĩ thông thái, cũng bị giam, vị ấy đã dạy chàng nhiều điều, và chỉ cho chàng một nơi giấu kho báu. Sau này, khi chàng thực hiện cuộc trốn thoát khỏi nhà tù, và đến nơi lấy kho báu, ta sẽ thấy được từng sự cẩn trọng, tính toán trong suy nghĩ, hành động của chàng. Quả là chàng đã học được nhiều điều về cách sống trong thế giới nhiều phức tạp này từ người bạn tù của mình.

Và một cuộc trở lại của chàng Dantes với một cái tên khác, một thân phận khác, cùng với đó là kế hoạch báo ân, trả oán của chàng bắt đầu.

Chàng, giờ đã trở thành một bá tước lấy tên là Monte Cristo, giàu có, và nhiều mối quan hệ quyền lực. Đến đoạn giữa truyện, tuyến nhân vật bắt đầu nhiều lên vì chàng đã ở tù đã 14 năm. Nhân vật khác cũng phải lấy vợ đẻ con hết rồi. Cùng với đó là việc một số nhân vật cũ giờ đã có cuộc sống mới và cũng… đổi tên nốt. Đây là điểm mình chưa thích nổi ở cuốn này đây, cái này do cá nhân thôi, dù hơi vô lý. Điều này đã khiến cho mình có chút bối rối trong việc nhớ tên các nhân vật và đôi lúc phải mất thời gian để xâu chuỗi mới luận ra ai là ai. Tuy vậy thì đây không phải là một điểm trừ quá lớn vì lỗi có thể phần do trí nhớ kém cỏi của mình.

Tiếp tục mạch truyện, mình lại căng ra đến tận những lần trả ân cho người đã giúp mình của bá tước, vì nếu ông hành động chậm hơn 1 chút thì có lẽ sẽ có nhiều điều hối tiếc, và tệ hơn là án mạng xảy ra. Đúng là hiệu quả của đồng tiền, giúp cho mọi thứ trơn tru và tiến triển mọi việc nhanh chóng. Nhưng cũng không thể căng bằng những cảnh tượng của cuộc trả thù đầu tiên, có đôi chút kinh dị, và mình lo nghĩ liệu bá tước giờ khi có tiền và quyền lực cũng đã trở thành một kẻ xấu xa rồi chăng. Và rồi từng kẻ xấu cũng bị trừng trị cho tội lỗi của mình, nhưng đến cuối cùng mình thấy được long bao dung, và sự cao thượng ở nơi nhân vật chính, và điều này đã không làm mình thất vọng.

Cuối cùng, tuy còn nhiều điều thú vị, nhưng có lẽ mình sẽ kết lại bài review bằng câu nói mà bá tước nói ra ở phần cuối mà mình tâm đắc, câu nói ấy khiến mình thấy phấn chấn hẳn lên:

“Không có cả hạnh phúc lẫn bất hạnh trên đời này, chỉ có sự so sánh tình trạng này với tình trạng khác, thế thôi. Phải đã từng muốn chết, Maxi-milien ạ, mới biết rằng sống là tốt đẹp biết bao.”

Dĩ nhiên không phải câu: “Đừng bao giờ khinh thường người khác” như gãy TV rồi nên đừng có tưởng bở nhá. Nếu bạn thấy tò mò về cuốn tiểu thuyết này thì nó cũng đang chờ được bạn đọc đấy. Đọc và khám phá nhiều điều thú vị khác và bình luận cho mình biết nhá.

– Phước Long