Đừng Để Cảm Xúc Thôi Miên Lý Trí – Mike Bechtle

“Lòng tốt không thay thế cho tính cách, nó là một đức tính cần có trong mỗi người nếu muốn bao dung với những người xung quanh. Thêm một chút muối vào thức ăn không thay thế được thức ăn mà nó làm tăng hương vị tự nhiên. Lòng tốt mang đến sự thấm đượm sâu sắc trong các mối quan hệ.”

Thanh xuân trôi qua, bạn có biết bao nhiêu lựa chọn cho chính mình. Không biết quyết định nào là đúng đắn hay chọn lựa nào là sai lầm nhưng điều mệt mỏi nhất chính là những yếu tố ban đầu không phải nảy sinh từ chính trong suy nghĩ của chúng ta. Đôi lúc, chúng ta để người khác điều khiển chính mình hoặc để ai đó tác động đến những cảm xúc của bản thân. Những lúc tiêu cực như thế, chúng ta đưa ra những quyết định một cách cực đoan. Những lúc chán chường như thế, chúng ta cảm thấy cuộc đời thật chật vật, thật khó sống và tư duy dần dần bị mai một bởi những điều chẳng hề xứng đáng. Và thậm chí là chúng ta ngờ vực mọi thứ xung quanh sau những sai lầm đầu đời, sau những lần bị tác động chủ quan bởi những ý đồ bất thiện.

“Đừng để cảm xúc thôi miên lý trí” không phải bài xích tất cả các ý kiến xung quanh, không phải khẳng định mọi cảm xúc đều là xấu. Thực chất, cảm xúc và sự ảnh hưởng của những tác nhân khác chính là cách chúng ta làm chủ chính mình nếu bạn hiểu được cách đúng đắn. Bí quyết ấy xuất phát từ góc nhìn của mỗi người. Không có góc nhìn đúng hoặc sai, chỉ có phù hợp và không phù hợp. Ở góc nhìn này, một người có thể hành động quái đản nhưng ở một góc nhìn khác, họ đang tận hưởng hương vị riêng của cuộc đời. Có lẽ khi ta nhìn khác đi, ta có thể thay đổi chính mình. Cảm xúc tiêu cực có thể khiến chúng ta nhìn nhận mọi thứ lệch lạc đi nhưng nếu chuyển góc độ cho lăng kính tâm hồn thì bạn sẽ cảm thấy mọi thứ tuyệt vời đến kỳ lạ. Cảm xúc là kẻ thù hay bạn đồng hành đều là ở cách kiểm soát của mỗi người, làm chủ cảm xúc hay để cảm xúc làm chủ đều là lựa chọn của bạn. Nếu có thể nắm bắt được cách điều hành hệ thống cảm xúc của bản thân thì những phiền muộn mà bạn đang gặp phải, nhất là những “căn bệnh tâm lý”, sẽ được giải tỏa một cách nhanh chóng. Từ đó mà những vấn đề có tính chất “cộm cáng” hơn cũng sẽ dần được tiêu trừ và giải quyết.

Một vấn đề mà quyển sách đặt ra về lòng tốt khá hay, đó là sự tử tế giả tạo mà mỗi người cố gắng làm chỉ để tạo thiện cảm với mọi người xung quanh. Chúng ta muốn được tham gia trọn vẹn vào xã hội nhưng lại bằng cách thức đánh mất đi bản sắc cá nhân của chính mình – điều này thực sự tai hại và bạn đang để cho định kiến xã hội cũng như cảm xúc sợ hãi những khuôn khổ đạo đức đè nén. Sự tử tế đến từ tấm lòng chân thành và cũng là sự lựa chọn của bạn, nếu lựa chọn đó làm bạn khó chịu hay không cam lòng thì không nên làm một việc mà đánh mất đi tính cách của bản thân.

Mình nghĩ nếu ai đang gặp những trường hợp khó xử và nan giải trong cuộc sống, đang phân vân với những quyết định trong đời thì hãy đọc thử “Đừng để cảm xúc thôi miên lý trí” của tác giả Mike Bechtle. Cuốn sách chắc chắn sẽ không giúp bạn đưa ra bất kỳ chọn lựa nào cả mà sẽ giúp bạn thư giãn, tịnh tâm lại, nhìn nhận mọi chuyện theo chiều hướng tươi sáng hơn. Một nguyên tắc đơn giản mà bạn cần hiểu là khi nguyên liệu chế biến tươi ngon thì bạn sẽ có cơ hội nấu ra được những món ăn tuyệt hảo. Những gia vị khởi nguyên cho một sự hoàn hảo và hài hòa của mỗi món ăn, nếu không phải là hảo hạng ngay từ ban đầu, dù là lúc nêm nếm có kỹ lưỡng đến thế nào cũng sẽ không thay đổi được bản chất của thành phẩm. Hãy tự chuẩn bị cho bản thân những cảm xúc khởi đầu đẹp tươi để kiến tạo ra những chuyển đổi mới. Và sau đó, bạn sẽ nhận thấy một điều vô cùng tuyệt diệu rằng chính bạn cũng có thể tác động tích cực đến người khác, là cứu tinh về cảm xúc cho tất cả mọi người.

– Trần Thông

DẪU ĐỜI ĐẢO ĐIÊN, MÌNH KHÔNG PHÁT ĐIÊN: 12 LỜI KHUYÊN ĐỂ CÓ MỐI QUAN HỆ LÀNH MẠNH
– Đừng để cảm xúc thôi miên lí trí

Hôm rồi, gọi điện rủ cô bạn thân đi mua đồ, nó bảo có việc gấp không đi được rồi cụp máy luôn, mình khá choáng váng. Bình thường hai đứa dính lấy nhau, làm gì cũng làm cùng nhau. Rủ đi đâu cũng đi. Mình nghĩ nó giận gì mình, ngồi tự dằn vặt bản thân, lại nghe thêm mấy bản nhạc buồn, tự dưng khóc sưng hết cả mắt. Hôm sau gặp nó làm như chưa có chuyện gì xảy ra, cứ hồn nhiên như không. Sau đó mãi mình mới dám hỏi nó về chuyện đó, thì nó bảo lúc đó đang cãi nhau với mẹ, không còn tâm trí nào nữa

Thì ra là thế. Mình chợt nhận ra là mình quan tâm đến bản thân quá nhiều. Rồi nghĩ lại, mình cũng thường gặp rắc rối trong các mối quan hệ, kể cả là người thân, bạn thân hay đồng nghiệp. Ban đầu mình thường tự dằn vặt: Sao mọi người đối xử với mình như thế nhỉ? Ai thực sự là người tốt với mình?

Dần dần mình mới nhận ra: Thực ra nếu chúng ta lấy tiêu chí “làm vừa lòng mình” thì tất cả các mối quan hệ trên đời, kể cả người thân, và mọi việc trên đời đều không thể làm mình vừa lòng. Hôm mình có đọc một cuốn sách, mình mới hiểu ra: Một mối quan hệ ra sao, có tốt đẹp hay không là do BẢN THÂN MÌNH

Hóa ra để xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp, bạn cũng cần có những TIEU CHI ứng xử và có những RANH GIỚI của riêng mình. Đừng bạ đâu làm đấy, thích gì làm nấy. Hoặc cho mình là trung tâm của vũ trụ, ai cũng phải chiều theo ý mình. Như mẹ mình vẫn bảo với mình: “Con hờn dỗi cuộc đời thì ích gì. Cuộc đời là cuộc đời, làm sao chiều theo con…”
—
Hãy cùng xem lại một số khái niệm liên quan trong việc thiết lập nền tảng cho một mối quan hệ:

1. BIẾT TÁCH BIỆT HÀNH VI KHÓ ƯA VỚI NHỮNG ĐẶC TÍNH CÒN LẠI TRONG CON NGƯỜI HỌ

Ai cũng có xu hướng làm những việc có thể bị cho là điên rồ, kể cả chúng ta. Nhưng bản chất chúng ta không chỉ có thế. Chúng ta có những đặc điểm tốt lẫn những điểm xấu, và chúng ta đang trong quá trình xử lý chúng. Nếu muốn đối phó hiệu quả thì điều quan trọng là phải nhìn nhận người kia một cách chính xác

2. HÃY THỪA NHẬN SỰ THAY ĐỔI LUÔN KHẢ THI

Không mối quan hệ nào là vô vọng, và sự thay đổi luôn có thể. Điều đó đúng với chúng ta, và cũng đúng với những người hay gây chuyện

3. ĐỪNG CHỊU TRÁCH NHIỆM CHO NHỮNG LỰA CHỌN CỦA NGƯỜI KHÁC

Chúng ta có thể cố gắng gây ảnh hưởng đến họ, nhưng chúng ta không thể ép họ thay đổi. Đó là việc của họ, và nếu cứ cố cứu vãn và nhận trách nhiệm cho công việc của họ là đang làm hại họ

4. ĐỪNG ĐẶT KỲ VỌNG LÊN NGƯỜI KHÁC

Chúng ta không thể phụ thuộc vào những gì người khác làm, bởi vì họ có thể làm một điều gì đó hoàn toàn khác. Kỳ vọng có thể dẫn đến sự thất vọng

5. NÊN NHỚ RẰNG KHÔNG CÓ BẤT KỲ SỰ ĐẢM BẢO NÀO CẢ

Dù có tập trung bao nhiêu năng lượng và sự cam kết vào người khác cũng không thể đảm bảo rằng sẽ có một cái kết vui vẻ. Chúng ta chỉ có thể đưa ra quyết định cho hạnh phúc và lựa chọn của chính mình, bất kể chuyện gì xảy ra với người kia. Chắc chắn chúng ta sẽ cảm thấy đau khổ vì những lựa chọn tồi của họ, nhưng sự đau khổ đó sẽ không định nghĩa con người chúng ta

6. KHÔNG THỂ THAY ĐỔI QUÁ KHỨ, HÃY THAY ĐỔI CÁCH ĐỐI PHÓ VỚI NÓ

Quá khứ đã qua. Bất kể kết quả của những lựa chọn đau khổ chừng nào, chúng đều ở phía sau. Một khi chấp nhận thực tế những lựa chọn đó thay vì đắm mình trong đau khổ, chúng ta trở nên thoải mái hơn để đi tới tương lai

7. HÃY TIN RẰNG LUÔN CÓ HY VỌNG CHO TƯƠNG LAI

Sự thay đổi luôn luôn là có thể. Khi chúng ta nhìn mọi sự việc bằng lăng kính mới, điều đó có thể dẫn dắt chúng ta đến với một tương lai hoàn toàn mới mẻ. Nó có thể bao hàm cả sự thay đổi của người khác, nhưng cũng có thể không. Chúng ta có thể là những người duy nhất phải thay đổi, và cách nhìn mới sẽ đưa chúng ta đi theo những hướng mới

8. BẠN KHÔNG LÀ NẠN NHÂN

Ngay cả khi đã nhiều năm bị kiểm soát bởi những lựa chọn của người khác, chúng ta có thể học những cách nghĩ mới để kiểm soát cuộc sống của mình – bất kể người khác làm gì

9. THAY ĐỔI CẦN CÓ THỜI GIAN

Tương tự như câu chuyện rùa và thỏ, đức tính bền bỉ quan trọng hơn cả sự lanh lợi khi liên quan đến nỗ lực sửa đổi một con người. Hàn gắn mối quan hệ không thể vội vàng và kết quả thực sự xuất phát từ sự cam kết lâu dài

10. KHÔNG CÓ PHẦN THƯỞNG NÀO MÀ KHÔNG CÓ RỦI RO

Bất cứ khi nào chúng ta cố thử một cách tiếp cận mới với các mối quan hệ rắc rối, chúng ta không biết được kết quả sẽ ra sao. Nhưng đón nhận những rủi ro đó là cách duy nhất để phá bỏ rào cản đã ngự trị từ lâu. Tầm nhìn từ trên đỉnh núi chỉ đến với những người dám chấp nhận rủi ro leo núi

11. SỰ CHUẨN BỊ MANG LẠI GIÁ TRỊ TUYỆT VỜI

Mối quan hệ càng phức tạp, thì việc lên kế hoạch trước cho mỗi sự kết nối càng quan trọng hơn. Nếu chúng ta suy nghĩ thận trọng về mỗi cuộc trò chuyện trước khi nó diễn ra, chúng ta sẽ không dễ dàng bị kiểm soát

12. CHỌN CÁCH PHẢN ỨNG THAY VÌ CHỈ CẢM NHẬN

Mọi người làm những việc xấu, nói những lời cay nghiệt, và đưa ra những lời buộc tội làm chúng ta tan nát. Chúng ta là con người, vì vậy chúng ta sẽ có những phản ứng mang tính cảm xúc trước những sự kiện đó. Điều quan trọng là phải tạm dừng lại, để ý đến những cảm xúc đó và sau đó chọn cách trả lời thích hợp. Khoảnh khắc ngắn ngủi đó cho phép chúng ta lái cảm xúc của mình, hướng chúng vào những phản ứng tích cực nhất

(Trích ĐỪNG ĐỂ CẢM XÚC THÔI MIÊN LÍ TRÍ – Mike Bechtle, Rybooks xb)

Sau khi đọc xong, mình đã ghi ra những việc mình phải làm với từng mối quan hệ cụ thể mà mình ƯU TIÊN và thấy dần dần những mối quan hệ đó có cải thiện. Quan trọng là tự bản thân mình thấy rất tự tại, không còn lệ thuộc vào cảm xúc của họ nữa. Mình hi vọng những chia sẻ trong cuốn sách mình đọc được sẽ giúp ích cho mọi người gặp vấn đề giống mình

– Cửu Đông Tùng Tiếu