Lần cập nhật gần nhất November 24th, 2020 - 02:27 pm
“Bằng giọng văn dung dị, thân mật, giàu cảm xúc và có khi rất quyết liệt, Nếu Biết Trăm Năm Là Hữu Hạn dẫn dắt người đọc đi sâu vào những cảm nhận khác nhau về cuộc đời, về tình yêu trong góc nhìn tỉnh táo và không ngộ nhận (Hãy nói yêu thôi, đừng nói yêu mãi mãi), về tình bạn (Dư vị từ những tình bạn nhạt nhoà), về sự thành bại trong cuộc đời (Còn thời cưỡi ngựa bắn cung), về sự chờ đợi một cơ hội ngắn ngủi và cả một vận hội trong sự an nhiên và điềm tĩnh (Như chờ tình đến rồi hãy yêu)… Không ít người cho rằng mình đã tìm thấy điều gì đó lạ lẫm và tươi mát trong nhận thức từ những bài viết này.” (Manh Vu)
Review Nếu biết trăm năm là hữu hạn (2)
SỐNG KHÔNG UỔNG PHÍ
Đã bao giờ bạn tự hỏi mình sẽ sống đến bao nhiêu tuổi hay chưa? 70; 80; 90 hay 100 tuổi? Trong ngần ấy thời gian đủ để bạn làm những gì và những gì bạn chưa làm được? Lo lắng cho việc học, hối hả kiếm tiền, những giấc ngủ chập chờn thế thôi cũng đủ khiến ta đau đầu. Lúc đó phải làm gì? Ta vẫn cứ tiếp tục nghĩ nhưng thời gian chẳng đợi ta đâu. Nó cứ thế nhẹ nhàng lướt qua, nhanh như cắt, chẳng đợi ai chờ ai khiến nhiều lúc bạn phải thốt lên “Chao ôi giá như!”.
Thật may mắn “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” chính là chìa khóa cho thắc mắc bấy lâu. Bản thân tôi thực sự rất yêu thích cuốn sách này và nó đã thay đổi suy nghĩ của bản thân tôi rất nhiều. Tác giả của cuốn sách có bút danh là Phạm Lữ Ân. Và đó cũng là bút danh chung của cặp vợ chồng Đặng Nguyễn Đông Vy và Phạm Hữu Luận và đồng thời cũng chính là tác giả những bài viết nhẹ nhàng nhưng sâu sắc trên Chuyên mục Cảm thức của Bán nguyệt san 2! (số Chuyên đề của báo Sinh Viên Việt Nam) ngày xưa. Nhẹ nhàng mà sâu lắng đó cũng chính là yếu tố chính xuyên suốt tác phẩm “Nếu biết trăm năm là hữu hạn”. Những bài viết được kết tinh từ những trải nghiệm trong cuộc sống của cả vợ chồng tác giả nên nó rất giàu tính triết lý lại vừa giàu tình cảm. Nội dung từ cuốn sách chân thành đến nỗi khiến nhiều lúc ta tưởng chừng như đang đọc một cuốn tự truyện và nhân vật chính là tác giả vậy.
“Nếu biết trăm năm là hữu hạn” là tuyển tập 40 bài tản văn nho nhỏ về rất nhiều khía cạnh của cuộc sống. Một cuốn sách chưa tới 300 trang nhưng mỗi mẩu chuyện đều để lại trong mỗi chúng ta bao suy ngẫm đáng nhớ. Các chủ đề chính trong cuốn sách đều bắt nguồn từ cuộc sống nên khá là quen thuộc nhưng mang đậm tính triết lý. Dẫu là vậy nhưng các mẩu chuyện lại không hề khô khan, mang tính giáo điều và dường như ta cảm nhận được sự dung dị, dạt dào cảm xúc, nó thấm sâu trong ta đến lạ. Được như vậy là nhờ sự cảm nhận tinh tế của tác giả qua một lăng kính khác hoàn toàn mới mẻ.
Đó là 1 cuốn sách tuyệt vời cho bất cứ ai. Quyển sách dường như không dành cho riêng một lứa tuổi nào cả. Dành cho những chàng trai, cô gái tuổi thiếu niên chưa nhiều trải nghiệm: Học cách chia sẻ và yêu thương ;Dành cho những chàng trai, cô gái khi đã trưởng thành: Làm sao để tìm ra mục đích đời mình và sống hết mình với nó; Dành cho cả những chàng trai, cô gái năm nào đã trở thành cha mẹ: Biết cách giữ cho con mình một mái “Nhà” bình yên và ai bất cứ ai thấy tâm hồn đang tổn thương, đau đớn có thể xem đây là một liều thuốc giảm đau và làm dịu đi những vết thương ấy, làm cho lý trí trở nên thoải mái và đưa ta đi đúng hướng, hướng mà ta luôn mong đến từ khi còn ấu thơ. Mới cầm cuốn sách thôi mà tiêu đề đã gợi lên trong ta bao suy nghĩ. Mỗi câu chuyện, mỗi câu văn tác giả dường như tái hiện lại trước mắt ta một triết lý, một quan niệm nhân sinh mặc dù cơ bản ai cũng biết nhưng đôi khi chính mỗi người vì một lý do nào đó mà quên mất hoặc đổ lỗi cho hoàn cảnh mà làm ngơ. Cách dẫn dắt rất bình dị vô cùng, nhưng cũng lôi cuốn không kém. Lấy sách ra đọc từng mẩu chuyện , đọc một lần rồi hai lần rồi đến ba lần rồi nhiều lần nữa, từng câu chữ như thấm sâu vào trong trí óc của chúng ta.Gấp cuốn sách lại ngẫm nghĩ, sau một thời gian lại lấy ra đọc một mẩu chuyện khác, cứ thế mà đã đọc hết quyển sách rồi nhưng những dư âm vẫn còn mãi còn mãi và chúng ta cứ muốn đọc đi đọc lại nhiều lần và thêm nhiều lần nữa.
Đó là 1 cuốn sách có sức lan tỏa mạnh mẽ. Quyển sách như đã chạm trực tiếp vào trái tim người đọc vì mọi câu chuyện, mọi sự kiện ta cảm thấy như đã từng diễn ra trong cuộc sống của chính mỗi độc giả. Tình bạn, tình yêu hay những suy luận vô cùng sâu sắc về định nghĩa “nhà là gì?”, tất cả len lỏi vào trái tim bạn đọc thật tự nhiên bằng lối viết nhẹ nhàng, dung dị mà thâm ý sâu xa. Thực sự mỗi chương là một bài học về nhận thức cho bất kì ai những người từng cầm cuốn sách lên và thưởng thức nó. Trong cuộc sống với bộn bề lo toan và vô vàn cạm bẫy này tưởng như xô đến và nuốt lấy chúng ta, con người ta cần sống với những suy nghĩ đẹp hơn, văn mình hơn. Và cuốn sách “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” đã đi giúp chúng ta gỡ từng nút thắt, từng câu chuyện, từng bài học lắng đọng dần lại trong tâm trí người đọc. Khi đọc “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” tôi vẫn còn ấn tượng mãi với câu nói: “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi, nên hãy sống hết mình để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà thôi”. Liệu khi biết rằng “trăm năm là hữu hạn” liệu bạn vẫn cứ buồn bã và chấp nhận với thực tại để rồi lệ tuôn và tim băng lạnh? Với tôi câu trả lời chắc chắn là không. Tại sao ư? Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều cho ta một bài học đáng giá. Bạn ạ! Vấp ngã dạy cho ta bắt đầu nhìn cuộc sống bằng một ánh mắt khác. Đôi mắt ấy có thể trở nên tinh tường hoặc mù quáng, điều đó phụ thuộc vào chính bản thân ta. Bạn đóng lại rất nhiều cánh cửa chỉ vì sự nhu nhược của bản thân. Bạn không nên lãng phí thanh xuân của bản thân như vậy. Thời gian vội vã lao đi; Cơ hội nảy sinh rồi tan biến… Vậy mà bạn vẫn chờ đợi và không dám thử cũng như những con chim non có đôi cánh mà đang sợ không dám bay lên. Cảm ơn tác giả Phạm Lữ Ân đã tốn không biết bao nhiêu ngày, bao nhiêu đêm để nhào nặn nên khối ngôn từ khiến cho ra tác phẩm hết sức cuốn hút và sâu sắc như vậy.
“Nếu biết trăm năm là hữu hạn” như dòng nước, còn ta sẽ là những chiếc thuyền. Nó cuốn ta đi nhẹ nhàng và sâu lắng như thế đấy, giúp bản thân mỗi chúng ta có lạc quan hơn về cuộc sống để ta biết phấn đấu hết mình vì những điều phía trước. Nó giúp ta có thêm lòng dũng cảm đương đầu và đón nhận vô vàn gian lao trắc trở phía trước của cuộc đời.
– Đạt Trần
“Sách cũ trăm lần xem chẳng chán
Thuộc lòng, ngẫm nghĩ một mình hay.”Thực vậy, trong quá trình đọc mỗi cuốn sách, ta phải biết “Đọc-hiểu-suy ngẫm” ở từng bài, từng chương, thậm chí câu, từng chữ, từng sự việc. Có vậy, ta mới thu lượm được phần tinh túy, cảm nhận được tư tưởng, tình cảm của người viết gửi gắm. Mà muốn cảm nhận được, trước hết người viết phải viết bằng cả tâm huyết, bằng cả trái tim. Vì thế từ xa xưa đã lưu truyền: “Không đổ máu huyết vào trong văn thì văn không hay”; và Phạm Lữ Ân chính là tác giả tiêu biểu cho việc “đổ máu huyết” đó, cụ thể là cuốn [NẾU BIẾT TRĂM NĂM LÀ HỮU HẠN].
Đọc áng văn của Phạm Lữ Ân (bút danh chung của đôi vợ chồng Nguyễn Đông Vy và Phạm Công Luận) ta không thể đọc nhanh mà phải trầm tư suy nghĩ: “Cuộc đời ta cũng như rượu vang vậy. Có những loại vài tháng là uống được. Nhưng cũng có loại phải lưu giữ rất nhiều năm để đạt độ chín cần thiết. Điều quan trọng không phải là sớm hay là muộn, mà là đúng lúc. Bởi mọi thứ đều có thời điểm của riêng mình. Vị rượu ngon chính là phần thưởng của tháng năm.”
Phải, dù cuộc đời có trôi nhanh đến mức nào, bạn cũng nên dành riêng cho mình khoảng lặng đợi chờ! Trên thế gian này luôn có những người phải đợi hàng ngàn cánh buồm qua hết mới nhận ra phải quay đầu; phải đợi đến lúc chia ly thất tán, mới bắt đầu hiểu được sự trân trọng; phải đợi đến lúc người còn vật mất, mới bắt đầu hiểu được nhớ nhung. Nhưng dù kết cục có như thế nào đi chăng nữa, thì sự chờ đợi chưa bao giờ là vô nghĩa…
Đến với “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” bạn sẽ bắt gặp những câu hỏi của chính mình trong đó; chúng ta luôn đặt câu hỏi tại sao, và câu trả lời thường là “Khi nào con lớn, con có gia đình, con cái, con sẽ hiểu lòng cha mẹ”.Tại sao phải đợi đến lúc đó mà không phải bây giờ? Cả chuyện đó cũng là một câu hỏi nữa. Rồi “bao nhiêu lâu người ta mới cảm thấy nhớ nhà?” Thật ra, câu hỏi đó còn có ý nghĩa khẳng định khác; rằng , trước hay sau, ai rồi cũng sẽ nhớ nhà…
Nếu biết trăm năm là hữu hạn, bạn sẽ sống như câu thiền này: “Khi tôi chưa học đạo, tôi thấy núi là núi, sông là sông. Khi tôi học đạo, tôi thấy núi không phải là núi, sông không phải là sông. Sau khi tôi học đạo, tôi lại thấy núi là núi, sông là sông”
Nghĩa là, khi ta biết nhìn những người xung quanh dưới cái nhìn thuần khiết nhất, không phân biệt giàu nghèo, sang đẹp, xấu hèn, tài dở; chỉ như vậy ta mới có thể “lại thấy núi là núi, sông là sông”. Hi vọng bạn có thể sống thật với chính mình: hết ghét đến yêu, hết thương đến giận, hết vui đến buồn, hết tuyệt vọng đến hi vọng nhưng cũng phải biết quan tâm, lắng nghe. Khi đó, chúng ta sẽ thấy được câu chuyện đời của những người quanh ta, sẽ nhận thấy họ đều có những thân phận, những nỗi đau, thất bại và cả sai lầm. Bởi điều đáng tiếc trên cõi đời này là có mắt mà không nhìn thấy vẻ đẹp, có tai mà không nghe thấy điều hay, có trái tim mà không thấy chân lý, chưa từng cảm kích thì chưa thực sự sống thật với chính mình…
Đọc “Nếu biết trăm năm là hữu hạn” bạn sẽ nhận ra cuộc đời – một khái niệm vô hình, trừu tượng bỗng trở nên hữu hình, gần gũi vô cùng: “Ồ, cuộc đời cũng như hơi thở vậy thôi, ta không thể hít một hơi dài quá khả năng của mình. Nhưng ta có thể hít sâu hết khả năng của mình trong từng hơi thở. Tôi vẫn tin rằng nếu bạn thực sự biết hưởng thụ, bạn sẽ luôn thấy mình sống rất sâu”
Phạm Lữ Ân tin, và tôi, cũng luôn tin cuộc đời là như thế!
“Nếu đã biết trăm năm là hữu hạn, cớ gì ta không sống thật sâu?”
– Đỗ Ngần
Trích dẫn Nếu biết trăm năm là hữu hạn
“Tôi cũng muốn viết một cuốn sách, nó nhỏ thôi. Nó có thể bé bằng lòng bàn tay, chẳng hạn, và nhẹ tênh. Và bạn có thể đọc nó thật nhanh trong một buổi chiều vô tư lự, cuộn mình trên ghế, rồi gấp nó lại với một nụ cười thật nhẹ… Để rồi thật lâu sau đó, khi bạn già đi, sau bộn bề cuộc đời, bạn nhớ lại cuốn sách ấy, nụ cười ấy, và bạn chợt thấy nhẹ nhõm tựa như buổi chiều kia đang vượt thời gian quay trở lại với mình. Và nó sẽ là một kỉ vật dịu dàng cho những người yêu tôi, để khi đọc nó họ nhớ rằng tôi đã từng hiện hữu…”
“Cuộc đời chúng ta cơ hồ được ghép bởi những mảnh kí ức. Chính thế, những mảnh kí ức làm nên đời ta. Những kỉ niệm êm đềm và thơm ngát như ngọn gió mùa xuân thổi qua thềm nhà buổi chiều xa xưa nào. Một mối tình dang dở. Một nụ hôn chưa kịp trao. Cái nắm tay vội vàng. Một sai lầm không thể cứu vãn. Một tổn thương gây ra cho ai đó, hoặc ai đó gây ra cho ta. Những mảnh vỡ của kí ức, đôi khi nhọn hoắt, đôi khi nát vụn… vẫn trở về với tôi vào những chiều cuối năm.”
“Vì vậy, hãy cứ bình tâm, em nhé. Cuộc đời ta cũng như rượu vang vậy. Có những loại vài tháng là uống được. Nhưng cũng có loại phải lưu giữ rất nhiều năm để đạt độ chín cần thiết. Điều quan trọng không phải là sớm hay muộn, mà là đúng lúc. Bởi mọi thứ đều có thời điểm của riêng nó. Vị rượu ngon chính là phần thưởng của tháng năm….
Em đừng cố rút ngắn thời gian. Nếu trái chưa chín thì đừng nên hái. Nếu nhộng chưa chín thì đừng phá vỡ kén tằm. Nếu chưa gặp được một tâm hồn đồng điệu thì đừng trao gửi trái tim. Đừng để thế giới này tác động.
….Hãy đợi thời điểm của mình, em nhé….
Vì thế, dù cuộc sống có trôi nhanh đến mấy, em nhớ để dành trong đời mình những khoảng lặng chờ đợi. Không chỉ như chờ đèn xanh bật sáng ở ngã tư, mà như chờ rượu chín rồi hãy uống.
Như chờ tình đến rồi hãy yêu”
“Bạn có nhận ra không. Cảm xúc của chúng ta là thứ hữu hạn. Và khi đến tột cùng của một cảm xúc, nó phải đổi sang một trạng thái khác. Hỷ nộ ái ố đều như vậy cả.”
“Tôi nghĩ, khi người ta bước chân vào những khung trời khác nhau, mở rộng cuộc đời theo những hướng khác nhau, người ta sẽ có thể không còn phù hợp để đi tiếp cùng nhau cả một quãng dài mà cả hai từng tưởng tượng, tô vẽ.
Vậy nên, không cần một mối buộc ràng hay ngàn vạn lời hẹn ước. Cứ để anh, để em bức tới nhẹ nhàng, vào vùng trời của mỗi người. Nếu còn tha thiết trái tim sẽ tự tìm về. Nếu không thì chúng cũng được thanh thản rời nhau.
Mà ngẫm nghĩ thế nào tôi cũng thấy chuyện gặp gỡ – chia xa hiển nhiên lắm. Cũng không lấy làm tiếc nuối hay muốn níu kéo cho kỳ được về phía mình. Cũng có lúc muốn tháo rời hết buộc ràng hay ước hẹn, mà khi yêu thương tràn đầy tôi giăng mắc lên mình, lên người.
Cứ tùy duyên thôi, cho lòng an yên.”
“Người ta thường tiếc vì cuộc đời không có nút Delete. Nhưng ta luôn có thể nhấn nút Restart. Một cơ hội để ta khởi động lại. Một cơ hội để ta sửa chữa những hư hại của trái tim. Để ta quét vài con virus phiền nhiễu ra khỏi đầu óc. Để xóa bớt những mối quan hệ nặng nề mà vô dụng. Để dọn dẹp lại cuộc đời mình.”
“Đôi khi, ta nhìn xung quanh và thấy cuộc đời như một vũ hội hóa trang vậy, dù rằng có người khoác chiếc áo hóa trang là để tấn công, và có người để tự vệ. Chỉ những người đủ tin tưởng vào con người cũng như tin tưởng vào bản thân mới có thể bước ra khỏi nhà với con người thật của chính mình.
Nhưng dù chúng ta hóa trang vì mục đích gì thì vẫn có một sự thật không thay đổi: Con người mà ta thể hiện gần với con người thật của ta chừng nào thì những mối quan hệ của ta nhiều khả năng bền vững chừng ấy. Em thể hiện càng gần với bản chất của mình bao nhiêu thì càng có cơ hội yêu được đúng người bấy nhiêu.”
“Tôi nhớ về tháng Bảy của năm tôi mười tám. Bạn tôi bắt đầu mỗi đứa một phương. Đứa sẽ vào đại học, đứa đi làm, đứa ra nước ngoài, và có đứa sẽ lên đường nhập ngũ. Cho dù thế nào, những cơn bão cũng đợi chúng ta ở phía trước: bão kinh tế, bão chính trị, bão tình yêu, bão cuộc đời… Dù thế nào, chúng ta cũng phải vượt qua chúng, để tìm kiếm hạnh phúc và sự bình yên. Giữa những điều quá nghiêm túc và chán ngắt đó, có điều gì lãng mạn và lấp lánh để giúp chúng ta tồn tại trong thế giới này hay không? Để những câu chuyện và giấc mơ của chúng ta không trở nên quá bi quan và ảm đạm? Để làm mềm đi tất cả những trách nhiệm và công thức, quy tắc cứng nhắc của luật lệ?
Và tôi, khi đi qua tuổi mười tám, tôi nhận ra rằng đó chính là tình yêu đối với đất nước. Thứ tình mà trước khi bị ném vào cơn bão thực tế, tôi chưa hình dung ra cụ thể. Đất nước đó, không chỉ là một hình ảnh trong tâm tưởng, mà là một thực thể sống với đất, với biển, với rừng, với thể chế chính trị và những vấn đề xã hội. Đất nước không chỉ là chùm khế ngọt, con đường quê, mà là sơn hà xã tắc. Tình yêu đất nước, nó khiến ta vững vàng qua mọi cơn bão. Nó thúc đẩy ước vọng bay xa. Nó giữ cho ta sự mơ mộng và niềm tin vào những điều tốt đẹp. Tình yêu đất nước, nó mang đến cho chúng ta khao khát cống hiến đời mình không ngừng nghỉ, và vì thế ta sẽ không trở nên ích kỷ và hèn mọn, dù ở vị trí nào hay làm bất cứ công việc gì đi nữa.
Bởi đó, tôi ước mong sao, những người trẻ vừa rời phòng thi đại học, hay vừa bước chân vào đời, dù bạn có đi đến phương trời nào, cũng hãy giữ trong tim tình yêu khôn nguôi với đất nước này. Và như thế, bạn sẽ không bao giờ mất đi những mơ mộng và niêm tin của một thời tuổi trẻ.
Nếu tình yêu trai gái là thứ tình lãng mạn nhất của con người, thì tình yêu đất nước là thứ tình vô cùng lãng mạn trong đời sống của một công dân. Mười tám tuổi, bạn chắc chắn phải trở thành một công dân.
Vậy thì hãy trở thành một công dân lãng mạn.”