Súng, Vi Trùng Và Thép – Jared Diamond

Đây là 1 trong bộ 4 cuốn của Jared Diamond mới được Omega tái bản, bìa cứng, có box, hình thức đẹp, kiến thức phong phú. Mình có quyển cũ rồi mà cũng lăm le muốn mua????.

Súng, vi trùng và thép là một cuốn sách viết về Lịch sử phát triển của nhân loại. Từ khi con người còn săn bắt hái lượm đến phát triển nông nghiệp trồng trọt và chăn nuôi. Rồi giao thương phát triển thúc đẩy xã hội loài người phát triển lên một tầm mới. Cùng với đó là chữ viết dần hình thành và lan tỏa khắp thế giới.

Với sự phát triển đó, những bộ tộc lớn hơn, có nền nông nghiệp mạnh đủ để nuôi sống quân đội và bộ máy hành chính sơ khai đã bắt đầu đi chinh phục và tiêu diệt những bộ tộc yếu hơn. Ở tác phẩm này tác giả đã đề cập đến một số yếu tố giúp các nền văn minh Á, Âu đã tồn tại được và chinh phục các nền văn minh khác.

Súng _ vũ khí: ngay từ thuở sơ khai các tộc người giao chiến với nhau đã dùng đến vũ khí như giáo mác, cung tên. Những bộ tộc lớn đã tiêu diệt những bộ tộc nhỏ hơn nhờ vũ khí ưu việt hơn. Về sau khi súng và thuốc súng ra đời là một phương tiện sát thương lớn. Nhiều đế quốc đã chiếm được đất đai, tiêu diệt người của đối phương cũng nhờ loại vũ khí mới này. Có 1 điều thú vị là khi mới được phát minh ra Nhật Bản và Trung Quốc từ chối không dùng dù Trung Quốc là quê hương của thuốc súng. Song càng về sau tiềm năng của loại vũ khí này là không thể phủ nhận trong các cuộc chiến nên hiện tại không có dân tộc nào không dùng súng trong chiến tranh.

Vi trùng theo chân những người Châu Âu đến châu Mỹ, góp phần giết chết người dân bản xứ còn nhiều hơn cả súng đạn. Những thổ dân ở tân thế giới không đủ sức chống chọi với virus đã tiến hóa qua nhiều thế kỷ ở lục địa già. Khi mà châu Âu có nền nông nghiệp mạnh trồng trọt chăn nuôi phát triển dẫn đến họ nuôi các gia súc thuần hóa được với số lượng nhiều trong đó có các vật nuôi là vật chủ chứa vi trùng. Và con người ở châu Âu đã có kháng thể chống lại bệnh tròn khi người châu Mỹ không hề có.

Chữ viết là yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển của xã hội loài người. Có 3 hệ chữ cơ bản:
Mỗi kí tự thể hiện một âm tiết cơ bản duy nhất
Mỗi kí tự thể hiện toàn bộ một từ
Sử dụng ký tự cho từng âm tiết

Từ nơi Khởi Nguyên chữ viết lan rộng khắp thế giới. Chỉ trừ những hòn đảo biệt lập là không có chữ viết. Ngày nay chữ viết của các dân tộc có sự pha trộn từ bảng chữ cái chính. Mỗi nước có sự thêm bớt một vài ký tự để phù hợp với tiếng nói của dân tộc mình.

Có khá nhiều cuốn sách viết về sự hình thành và phát triển của nhân loại. Mỗi cuốn đi theo một hướng phân tích khác nhau song đều tựu chung 1 điểm là cố gắng làm cho người đọc hiểu thêm về lịch sử, về sự hình thành các nền văn minh. Ở cuốn sách này Jared Diamond viết về sự khác biệt về quyền lực, công nghệ giữa các nước có nguồn gốc về sự khác biệt về môi trường.

Tuy nhiên, khi ông cho rằng Tây âu trở thành thế lực thống trị thế giới tôi không đồng quan điểm lắm. Điều đó có thể đúng với thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, chứ với 1 thế giới đầy biến động của thế kỷ XXI điều đó không còn chính xác.

– Huỳnh Thu Giang